Fahreddin Paşa

Ömer Fahreddin Türkkan (1868, Rusçuk – 22 Kasım 1948, Eskişehir yakınları), Türk asker ve devlet adamı. Özellikle I. Dünya Savaşı sırasında çıkan Şerif Hüseyin İsyanı’nda zor şartlar altında Medine’de yönettiği 2 yıl 7 ay süren Medine müdafaası ile bilinmektedir. “Medîne müdâfii”, “Türk Kaplanı”, “Çöl Kaplanı”, “Medine Kahramanı” adlarıyla anılır. Bulgaristan, Rusçuk’ta doğdu, 93 Harbi’nden sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleşti. Mekteb-i Harbiye-i Şahane (Harp Okulu)’yi birincilikle bitirdi. Erkan-ı Harbiye Mektebi’ni bitirdikten sonra 1891’de kurmay Yüzbaşı rütbesiyle göreve başladı. Balkan Savaşı’nda Çatalca savunmasında ve Edirne’nin geri alınışında görev aldı. I. Dünya Savaşı başladığında 4. Orduya bağlı 12. Kolordu komutanı olarak Musul’da bulunuyordu. 1915’te 4. Ordu komutan vekilliğine getirildi. Bu bölgede iken hem tehcire tabi tutulan Ermenileri yerleştirmesiyle uğraştı, hem de Urfa, Zeytun, Musadağı ve Haçin Ermeni isyanlarını bastırdı.

1916’da 4. Ordu komutanı Cemal Paşa tarafından Medine’ye gönderilerek Hicaz Kuvve-i Seferiyesi komutanlığına atandı. İngilizler’in desteğinde isyana girişen Şerif Hüseyin ordusuna karşı, kısıtlı imkanlara rağmen yaptığı Medine müdafaası büyük takdir topladı. Thomas Edward Lawrence’ın “Çöl kaplanı” lakabını taktığı Fahreddin Paşa, Medine Kuşatması’ndan sonra savaş esiri olarak önce 27 Ocak 1919’da Mısır’a daha sonra da 5 Ağustos 1919’da Malta’ya sürgün edildi. Sürgün sırasında, savaş suçlularını yargılamak üzere işgalci devletler tarafından İstanbul’da kurdurulan Kürt Nemrut Mustafa Paşa Divan-ı Harbi adı verilen mahkemece ölüme mahkum edildi. Ancak Ankara Hükümeti’nin gayretleriyle 8 Nisan 1921’de Malta’dan kurtulduktan sonra Eylül 1921’de Milli Mücadele’ye katılmak üzere Ankara’ya geldi. 9 Kasım 1921’de TBMM tarafından Kabil Büyükelçiliğine tayin edildi. Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde önemli rol oynadı. 1936’da Ferik korgeneral rütbesi ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden emekliye ayrılan Fahreddin Paşa, 22 Kasım 1948’de bir tren yolculuğu sırasında Eskişehir yakınlarında kalp krizi geçirerek vefat etti. Vasiyeti üzerine Aşiyan Mezarlığına defnedildi.

Bir Cevap Yazın