Azerbaycan Cumhuriyeti

Kuruluş Tarihi: 18 Ekim 1991
Yüzölçümü: 86.400 km2
Nüfusu: 8.000.000
Başkenti: Bakü

Tarihi

Azerbaycan’ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır. Burayı (M.Ö. 323) yöneten komutanlarından Atropates’ten geldiği söylendiği gibi “Od” anlamındaki azer sözcüklerinden geldiği de belirtilmektedir. Ancak, bu yer adının etimolojisi yapılırken, bu bölgede egemenlik Süren Kasar (Hazar) Türkleri’nin ismi de göz önüne alınmalıdır ve kaynaklara göre gerçek payı da büyüktür.

Türklerin Azerbaycan’a gelişleri tahminini ve M.Ö. Saka-İskit döneminde başladığı savunulmaktadır. M.S.395’te Hun Türkleri Balkanlar’a inerken bir kısmının Kafkaslar yoluyla Anadolu’ya ve Azerbaycan’a sarktıkları bilinmektedir.

Selçuklu Türkleri’nin Azerbaycan’da görülmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır. Sultan Alpaslan zamanında Azerbaycan’da Türkmenler sayesinde Azerbaycan’ın Türkleşmesi kolay gerçekleşmiştir. Azerbaycan daha sonra İlhanlıların egemenliğine girmiş ve bir süre Altınordu Devleti’nin hakimiyetinde kalmış, Akkoyunlu ve Karakoyunlular döneminde Türk nüfusu bakımından en yoğun dönemini yaşamıştır. Daha sonra Azerbaycan’da Safeviler, Afşar ve Kaçarlar hüküm sürmüşlerdir.

Bundan sonra, sırasıyla Şeki, Gence, Bakü, Derbent, Kuba, Nahcivan, Revan, Tebriz, Urmiye, Erdil Hanlıkları dönemi başlamıştır. Azerbaycan toprakları Rusların egemenliğine girdikten sonra Revan’a ve Karabağ’a Ermeniler yerleştirilmeye başlanılmıştır.

Azerbaycan Türkleri 1918-1920’de Kafkasya kurultayını toplamış ve 28 Mayıs 1918’de de ulusal Azerbaycan Devleti’ni kurmuşlardır. Ancak 1920 de Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetlerine katılmak zorunda kalmış, 30 Eylül 1991 de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.

Azeriler Kafkasya bölgesinin en büyük Türk bölümünü oluşturmaktadır. Asya’da ve Kafkasya’daki Türk halklarının en okumuş ve kültürlüleridir. Bugüne kadar Kafkaslarda ulusal ve ırksal uyanışın merkezi hep Bakü olmuştur. Bu düşüncenin isim babaları Hüseyinzade Ali, Ağaoğlu Ahmed, Ali Merdem Topçu Beydir.

Coğrafi Konumu

Azerbaycan 38°- 25 kuzey enlemleri ile 44°- 50 doğu boylamları arasındaki coğrafi bölgeye yerleşmiştir. Sınırların uzunluğu 3600 km dir. Azerbaycan 657 metre deniz seviyesinden yüksektir ve topraklarının %50 si dağlık alanlardır. Dağlık alanlar Büyük Kafkasya, Küçük Kafkasya ve Talış dağlarından meydana gelmektedir. En yüksek yeri Tufandağı 4489 metredir. Hinal dağı, Delidağı, Kedidağı önemli dağlarıdır. Kur – Aras Ovası en büyük düzlüktür.

Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir. Yıllık ortalama sıcaklığı 10° nin üzerindedir. En büyük gölü 17,5 km2 ile Hacıkabul gölüdür. Sarısu, Candakar, Açınonur, Büyük Sur ve Göygöldür.

Azerbaycan’ın en uzun nehri ise 1364 km Hazar denizine dökülen (Kura) Kür Nehridir. Kür’ün bir kolu olan Aras ise 1072km dir. Azerbaycan’da, Mingeçevir, Sarsank,Ceyranbatan ve Arapçay barajları bulunmaktadır. Başkenti Bakü’dür. Dilleri Batı Oğuzcadır ve Azeri dillerine sahiptir.
Yukarı Karabağ Özerk Bölgesi

Yüzölçümü: 5500km2
Nüfusu: 295.000
Başkent: Nahcivan
Azeri toprağı olan Karabağ bugün Ermeni işgali altındadır ve bir milyon Azeri yurtsuz bırakılmıştır.
Sosyal Yapı

Azerbaycan da Aile bağları çok güçlüdür ve genç nüfusa sahiptir. Erkeklerde yaş ortalaması 65.7, kadınlarınki de 73.5’dir. Ortalama yaşam 69.9 dur.

Azerbaycan Resimleri

Azerbaycan Parası Manat

Azerbaycan Resmi Arması

Azerbaycan’ın Konumu

Azerbaycan İdari Haritası

1) Bakü
2) Sumgayıt
3) Abşeron
4) Hacıkabul
5) Şirvan Şehri
6) Salyan
7) Neftçala
8) Lenkeran
9) Masallı
10) Lenkeran
11) Astara
12) Lerik
13) Yardımlı
14) Celilabad
15) Bilesuvar
16) Sabirabad
17) Saatlı
18) Kürdemir
19) Ağsu
20) Şamahı
21) Kobustan
22) Hızı
23) Siyezen
24) Şabran
25) Haçmaz
26) Kusar
27) Kuba
28) İsmayıllı
29) Göyçay
30) Uçar
31) Zerdab
32) İmişli
33) Beylegan
34) Ağcabedi
35) Ağdaş
36) Kebele
37) Oğuz
38) Şeki Şehri
39) Şeki
40) Mingeçevir
41) Yevlah
42) Yevlah Şehri
43) Berde
44) Ağdam
45) Hocavend
46) Fuzuli
47) Cebrayıl
48) Şuşa
49) Hankendi
50) Şemkir
51) Hocalı
52) Terter
53) Naftalan Şehri
54) Goranboy
55) Samuh
56) Kah
57) Zakatala
58) Balaken
59) Şemkir
60) Gence Şehri
61) Göygöl
62) Kelbecer
63) Laçin
64) Kubadlı
65) Zengilan
66) Daşkesen
67) Gedebey
68) Tovuz
69) Ağstafa
70) Kazah

Nahcivan Özerk Cumhuriyeti

7 rayon ve Nahcivan kentine ayrılır.

71) Sederek
72) Şerur
73) Kengerli
74) Babek
75) Şahbuz
76) Nahcivan
77) Culfa
78) Ordubad